Arbeidsovereenkomst

Op een arbeidsovereenkomst is het arbeidsrecht van toepassing

Van een arbeidsovereenkomst is sprake indien de ene partij, (werknemer), zich verbindt in dienst van de andere partij, (werkgever), tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten. Iedere overeenkomst die voldoet aan deze definitie is een arbeidsovereenkomst. Het maakt hierbij niet uit hoe partijen de overeenkomst hebben genoemd. Als in de overeenkomst tussen partijen de elementen persoonlijke arbeid, loon én gezagsverhouding aanwezig zijn, is sprake van een arbeidsovereenkomst. Wat arbeid en loon betekent, is vaak wel duidelijk. Dat geldt niet voor het element “gezagsverhouding”. In het kort houdt dit in dat de werkgever aan de werknemer mag vertellen welk werk hij/zij moet doen, wanneer en hoe dat moet worden gedaan. Ook houdt dit bijvoorbeeld in dat de werknemer gebonden is aan het bedrijfsreglement, zoals ten aanzien van ziekmelding en het opnemen van vakantie.

Als sprake is van een arbeidsovereenkomst, heeft dat belangrijke gevolgen. Op een arbeidsovereenkomst is namelijk het arbeidsrecht van toepassing. Het arbeidsrecht kent veel (voornamelijk dwingende) bepalingen ter bescherming van de werknemer. Denk bijvoorbeeld aan de loondoorbetalingsplicht bij ziekte, opbouw vakantiedagen en de (beperkte) ontslagmogelijkheden. Daarnaast is een werkgever bij een arbeidsovereenkomst over het betaalde loon loonheffingen en sociale premies verschuldigd. Ook kan de werknemer in beginsel niet zomaar worden ontslagen. De werkgever is gebonden aan het ontslagrecht. Lees hier meer over het ontslagrecht.

Overeenkomst van opdracht

Het kan lastig zijn een arbeidsovereenkomst te onderscheiden van een overeenkomst van opdracht, op basis waarvan bijvoorbeeld een ZZP-er werkt. Beide overeenkomsten houden immers in dat de ene partij tegen betaling (bijvoorbeeld van een uurtarief) werkzaamheden verricht voor de andere partij. Bij een overeenkomst van opdracht is echter geen sprake van het element “gezag”. Lees hier meer over de overeenkomst van opdracht en de ZZP-er.

Totstandkoming arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding. Hoewel het voor de totstandkoming geen vereiste is, is het verstandig de overeengekomen arbeidsvoorwaarden vooraf schriftelijk vast te leggen zodat hierover achteraf geen onduidelijkheid kan bestaan. In de arbeidsovereenkomst kan eveneens worden opgenomen of een bedrijfsreglement of een CAO van toepassing is.

Met ons advies komt u verder

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Een arbeidsovereenkomst kan voor bepaalde tijd worden aangegaan. Dit betekent dat de arbeidsovereenkomst in beginsel van rechtswege (= automatisch) afloopt na verloop van de overeengekomen duur.

Beëindiging arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd: tussentijds opzeggen

Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan in principe niet worden beëindigd gedurende de looptijd ervan. De werkgever kan de arbeidsovereenkomst dan niet beëindigen vóór de einddatum. Dat geldt ook voor de werknemer. Dat kan dan alleen via de rechter.

Als in de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is opgenomen dat zowel de werkgever als de werknemer de arbeidsovereenkomst tussentijds kunnen opzeggen, dan is het wel mogelijk de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor de einddatum te beëindigen. Dit betekent dat de werknemer de arbeidsovereenkomst te allen tijde kan opzeggen met inachtneming van de toepasselijke opzegtermijn. Dat geldt ook voor de werkgever, maar die heeft wel eerst toestemming nodig van het UWV.

Aanzeggen arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Hoewel de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt, moet de werkgever wel tijdig aanzeggen. Dit moet als de arbeidsovereenkomst is aangegaan voor minimaal zes maanden. Dit betekent dat de werkgever uiterlijk één maand voor de einddatum:

aan de werknemer moet laten weten of de arbeidsovereenkomst wel of niet wordt verlengd;
bij verlenging van de arbeidsovereenkomst aan de werknemer moet laten weten welke arbeidsvoorwaarden dan gelden.

Als de werkgever in het geheel niet aan de werknemer laat weten of de arbeidsovereenkomst wel of niet wordt verlengd, dan moet de werkgever aan de werknemer een boete betalen, de aanzegboete. De hoogte van die boete is één maal het maandsalaris van de werknemer. Als de werkgever té laat aanzegt, dan is die boete naar rato verschuldigd.

Als de werkgever een van de hiervoor genoemde verplichtingen niet is nagekomen en de werknemer werkt na de einddatum door, dan geldt automatisch dat de arbeidsovereenkomst geacht wordt te zijn verlengd. Dat is dan voor dezelfde duur als de vorige arbeidsovereenkomst, maar met een maximum van één jaar. Ook gelden dan dezelfde arbeidsvoorwaarden. Dit geldt – los van de aanzegplicht – in bepaalde situaties ook als de werknemer na afloop van de arbeidsovereenkomst doorwerkt.

Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd

Een arbeidsovereenkomst kan ook worden aangegaan voor onbepaalde tijd. Dit betekent dat de arbeidsovereenkomst niet – zoals de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd – van rechtswege afloopt. In principe loopt de arbeidsovereenkomst dan ook door tot het moment dat deze wordt beëindigd. Dat kan doordat de werkgever of de werknemer opzegt of dat de rechter de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever of de werknemer ontbindt. Overigens, in de arbeidsovereenkomst kan een zogenoemd “pensioenontslagbeding” zijn opgenomen. Daarin staat dan de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt als de werknemer de AOW- of pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Lees hier meer over de manier waarop een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd kan worden beëindigd.

De flexibele arbeidsovereenkomst

De arbeidsovereenkomst kent flexibele vormen, zoals de oproepovereenkomst, ook wel arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplicht (mup) genoemd. Een voorbeeld daarvan is het nul-urencontract. Hierbij is geen vast aantal uren per week overeengekomen. De werknemer werkt alleen wanneer hij/zij is opgeroepen om te komen werken.

Een ander voorbeeld van een oproepovereenkomst is de voorovereenkomst. De werkgever en werknemer spreken dan van tevoren af welke arbeidsvoorwaarden gelden áls de werknemer wordt opgeroepen om te komen werken. Iedere keer dat de werknemer wordt opgeroepen, wordt een nieuwe arbeidsovereenkomst (voor bepaalde tijd) aangegaan. Lees hier meer over flexibele arbeidsrelaties.