Mag de werkgever de werknemer verplichten zich te vaccineren en zo ja, wat zijn de consequenties wanneer de werknemer weigert?
Het Covid-19 vaccinatieprogramma is in volle gang en zo langzamerhand komt het moment dichterbij dat ook de gemiddelde werknemer aan de beurt is. Dat roept voor de werkgever vragen op: kan de werkgever werknemers verplichten zich te laten vaccineren als zij aan de beurt zijn? Mag de werkgever de werknemer vragen of hij/zij zich heeft laten vaccineren? Wat kan de werkgever doen wanneer een werknemer zich niet laat vaccineren? De antwoorden op deze vragen leest u in dit artikel.
Mag de werkgever de werknemer verplichten zich te vaccineren?
In verschillende krantenartikelen wordt bericht dat werkgever hun werknemers verplichten om zich te laten vaccineren. Dat mag niet. Een vaccinatieplicht is in strijd met het recht op lichamelijk integriteit, een grondrecht. Uitzonderingen op dit grondrecht zijn alleen onder hele strikte voorwaarden mogelijk en aan die voorwaarden is op dit moment niet voldaan. Het is dus niet toegestaan om werknemers te verplichten zich te laten vaccineren.
Mag de werkgever de werknemer vragen of hij/zij zich heeft laten vaccineren?
Het wel of niet laten vaccineren is een zogenaamd ‘bijzonder persoonsgegeven’, omdat het iets zegt over de gezondheid van de betreffende persoon. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) verbiedt de verwerking van bijzondere persoonsgegevens, tenzij er een uitzondering van toepassing is. Dat is hier niet het geval. Dat betekent dat de werkgever niet aan de werknemer mag vragen of hij/zij gevaccineerd is of dat wil laten doen. De werknemer mag de werkgever wel uit eigen beweging informeren, maar de werkgever mag vervolgens niets doen met die gegevens, ook niet wanneer de werknemer daarvoor toestemming zou geven.
Wat kan de werkgever doen wanneer een werknemer zich niet laat vaccineren?
Aangezien de werkgever niet mag vragen of de werknemer gevaccineerd is en als de werkgever dat toch te weten komt, die gegevens niet mag verwerken, kan de werkgever op dit moment nog geen maatregelen treffen wanneer een werknemer de vaccinatie weigert. Mogelijk zal dat op termijn kunnen wanneer, vergelijkbaar met bepaalde vaccinaties in de zorgsector, er een wettelijke basis komt die inhoudt dat bepaalde taken binnen bepaalde beroepen niet meer mogen worden verricht als wanneer de werknemer niet gevaccineerd is. Pas dan zou arbeidsrechtelijk mogelijk opgetreden kunnen worden, waarbij gedacht kan worden aan overplaatsing naar een andere functie of, wanneer het echt niet anders kan, zou ontslag een optie kunnen zijn.
Wat moet de werkgever wél doen?
De werkgever is natuurlijk verplicht voldoende maatregelen te treffen om de veiligheid op de werkvloer zoveel mogelijk te waarborgen: thuiswerken waar mogelijk (zie de Algemene criteria thuiswerken – handreiking: ‘Werk thuis, tenzij het niet anders kan’ ) en implementatie van de RI&E-protocollen van de brancheorganisatie (www.mijncoronaprotocol.nl).
De Covid-19 pandemie stelt ons steeds opnieuw voor uitdagingen, ook op arbeidsrechtelijk gebied. Mocht u hierover vragen hebben, neem dan contact op met Natascha Niewold, of met één van onze andere arbeidsrecht advocaten.
