Door de coronacrisis loopt uw omzet terug, maar de loonkosten blijven gelijk. Bent u als werkgever verplicht het loon van uw werknemers door te betalen als ze minder of zelfs niet werken? In dit artikel gaan we in op dit dilemma en de oplossing die de overheid daarvoor in het leven heeft geroepen: de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW).
Omzetverlies en loonkosten
De coronacrisis heeft een grote impact op de economie. Of bedrijven nu verplicht de deuren sluiten, hiervoor zelf ‘kiezen’ vanwege het besmettingsgevaar voor klanten en personeel, of open blijven, heel veel ondernemers hebben te maken met (aanzienlijk) omzetverlies. De loonkosten betreffen vaak de grootste kostenpost van een onderneming.
Het Corona-virus brengt lastige arbeidsrechtelijke vraagstukken met zich. Veel ondernemingen merken dat er minder of geen werk is voor hun werknemers. Valt dit onder het risico van de werkgever of van de werknemer? Is de werkgever verplicht het loon door te betalen?
Loonbetalingsverplichting
In principe behoudt de werknemer zijn recht op loon indien hij de overeengekomen arbeid niet heeft verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen. Voorzienbare risico’s komen in beginsel voor rekening komen van de werkgever. Als er geen werk voorhanden is wegens bijvoorbeeld een tekort aan klanten, dan valt dit onder normale bedrijfseconomische risico’s die voor rekening komen van de werkgever.
Dit ligt anders wanneer er sprake is van een exceptionele gebeurtenis, zoals de coronacrisis. Het hangt van de aard en de omstandigheden van de exceptionele gebeurtenis af in welke risicosfeer de gevolgen daarvan geplaatst moeten worden. Dient dit in redelijkheid tot het werkgeversrisico te worden gerekend? Het lijkt in ieder geval ook niet redelijk om de gevolgen van de coronacrisis volledig voor rekening van de werknemers te laten komen. Exceptionele gebeurtenissen zijn niet gemakkelijk in een van beide risicosferen te plaatsen.
NOW
Op 17 maart heeft de overheid een pakket met maatregelen gepresenteerd waarmee ondernemers geholpen worden tijdens de coronacrisis. De regeling Werktijdverkorting is stopgezet en er is een nieuwe regeling van kracht: de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW). Deze regeling biedt een antwoord op de vraag wie het risico voor de gevolgen van de coronacrisis moet dragen: werkgevers moeten hun personeel volledig doorbetalen en zij kunnen deze loonkosten voor een groot gedeelte ‘declareren’ bij de overheid door een NOW-aanvraag te doen. Zo draagt de werknemer geen risico en wordt de werkgever voor een groot deel tegemoetgekomen. De regeling staat los van de ontheffing op werktijdverkorting en de Werkloosheidswet (WW). Alle nu bekende informatie over de NOW vindt u op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/vraag-en-antwoord/aanvragen-werktijdverkorting-en-ww-uitkering-personeel .
Omzetverlies vanaf 1 maart 2020 komt in aanmerking voor de tegemoetkoming. Had u al werktijdverkorting aangevraagd voor uw werknemers? Lopende aanvragen worden beschouwd als aanvragen voor de NOW. Dit betekent naar verwachting dat u aanvullende vragen zult moeten beantwoorden over het verwachte omzetverlies. Bij de oude werktijdverkorting ging het immers om minder te werken uren.
Indien u al een toekenning had gekregen voor werktijdverkorting, blijft deze vergunning van kracht. Dat betekent dat de WW-uitkering die u voor het personeel had aangevraagd, doorloopt.
Als een werkgever gebruik maakt van de vergunning werktijdverkorting en deze na afloop wil verlengen, moet zij gebruik maken van de nieuwe NOW-regeling.
Voor de tegemoetkoming gelden wel een aantal voorwaarden. De werkgever moet bijvoorbeeld aantonen dat er tenminste 20% omzetverlies wordt verwacht. Voor aanvragen boven een nader te bepalen (nog niet bekend) omvang van de tegemoetkoming is bovendien een accountantsverklaring verplicht. Ook geldt dat wanneer de werkgever NOW aanvraagt, de werkgever verplicht is géén ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor zijn werknemers in de periode waarvoor hij tegemoetkoming krijgt. Hiermee hoopt de overheid ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk ontslagen vallen als gevolg van de coronacrisis. Let wel, een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd hoeft niet verlengd te worden; ook kan een werknemer tijdens de proeftijd volgens de normale regels ontslagen worden.
De aanvraag geldt voor een periode van 3 maanden. Deze periode kan eenmalig worden verlengd met 3 maanden. Er kunnen tzt wel extra voorwaarden worden gesteld voor verlenging. De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van het verlies in omzet en zal maximaal 90% van de loonsom bedragen. Indien niet de volledige omzet wegvalt, zal de tegemoetkoming 90% van de weggevallen omzet bedragen. Hierbij kunt u denken aan
90% tegemoetkoming van de loonsom bij 100% omzetverlies,
45% van de loonsom bij 50% omzetverlies,
22,5% van de loonsom bij 25% omzetverlies.
Het UWV zal op basis van de aanvraag een voorschot van 80% van de te verwachten tegemoetkoming verstrekken.
Tot nu toe is nog niet bepaald of de tegemoetkoming in de loonkosten is gemaximeerd tot het maximum loon. Zodra hierover meer bekend is verneemt u dit van ons in een nieuwsbericht.
De nieuwe tegemoetkomingsregeling is ook van toepassing voor oproep- of uitzendkrachten. Uitzendbedrijven kunnen ook een tegemoetkoming in de loonkosten aanvragen voor de uitzendkrachten die bij hen in dienst zijn. We gaan er op dit moment vanuit dat dit geldt voor uitzendkrachten in alle fasen en ook voor payrollbedrijven. Zodra de NOW uitgewerkt is, zal hier meer duidelijkheid over komen.
Onduidelijkheid
Het is helaas onduidelijk hoe lang de coronacrisis zal voortduren. Men ontvangt de NOW-tegemoetkoming voor maximaal 6 maanden. Het is nog niet helder wat er na deze periode gebeurt met de loondoorbetalingsverplichting. Uiteraard houden wij de ontwikkelingen rondom de arbeidsrechtelijke gevolgen van de overheidsmaatregelen nauwlettend voor u in de gaten. Bij vragen kunt u contact opnemen met het Coronacrisis adviesteam van Valegis Advocaten. Wij zijn beschikbaar via partner Carolien Brederije op telefoonnummer (0)6 24 36 34 46 of e-mail c.brederije@valegis.com.
Dit artikel is geschreven door Daniëlle Edelenbosch.
Let op!
Wij streven naar volledigheid in onze berichtgeving maar kunnen die niet garanderen omdat de ontwikkelingen elkaar in snel tempo opvolgen. De Rijksoverheid komt geregeld met aanvullingen op of verbeteringen van (nieuwe) regelingen. Onze berichten kunnen daardoor verouderd zijn op het moment dat u die leest. Daarom vermelden wij de datum en het tijdstip van plaatsing bij elk bericht.
